Martes, Agosto 31, 2021

Pabahay

PABAHAY

kayraming nakatenggang tahanan
habang kayraming walang tirahan
bakit ba ganyan? anong dahilan?
karapatan ba'y pinabayaan?

mga tanong ng dukha'y ganito:
kung pabahay ay karapatan mo, 
karapatan ko't ng bawat tao
ay bakit ito ninenegosyo?

kayraming bahay ang nakatengga
upang pagtubuan at ibenta
sa mga nagtatrabahong masa
di sa walang bahay, walang pera

kung ganyan pala, sistema'y bulok
dahil mga dukha'y di kalahok
negosyo'y tuso, tubo ang tarok
karapatan na ang inuuk-ok

masdan ang mga dukha sa atin
pera'y di sapat kung iisipin
kung magkapera, una'y pagkain
nang pamilya nila'y di gutumin

karapatan natin sa pabahay
ay naukit na sa U.D.H.R.
pati na sa I.C.E.S.C.R.
pagkat bahay ay buhay at dangal

karapatang balot ng prinsipyo't
tinataguyod nating totoo
ika nga: "Pabahay ay serbisyo!"
dagdag pa: "Huwag gawing negosyo!"

patuloy na ipaglaban natin
ang karapatang dapat angkinin
makataong pabahay ay kamtin
dignidad itong dapat kilanlin

- gregoriovbituinjr.
08.31.2021

- litratong kuha ng makatang gala sa tapat ng opisina ng paggawa
* U.D.H.R. - Universal Declaration of Human Rights
* I.C.E.S.C.R. - International Covenant on Economic, Social, and Cultural Rights

Ang pusa

ANG PUSA

kumusta ka na, Pusa, anong iyong kailangan?
tila baga muli kang kumakatok sa pintuan
marahil ay naamoy mong pritong isda ang ulam
sandali, hintay lang, at ikaw ay aking bibigyan

siya ang pusang madalas makitulog sa gabi
sa tabi ng bintana, taas ng eskaparate
minsan sa ginagawa ko'y tahimik siyang saksi
habang naglalamay ng kung anong akda't diskarte

madalas akong maunang gumising sa umaga
maya-maya, tanaw ko nang nag-iinat na siya
ah, mabuti nang may pusa dito sa opisina
may panakot sa malalaking daga sa kusina

minsan sa ilalim ng sasakyan siya tatambay
tila baga doon ang palaruan niyang tunay
minsan pag nananghalian ako, siya'y kasabay
at pag nagsusulat ay nakakawala ng lumbay

- gregoriovbituinjr.
08.31.2021

COVID

Dalawang pinsang buo ko at tiyahin ko (nanay nila) ang sabay-sabay na namatay sa COVID sa probinsya: sina Kuya Esmer Bituin, Ate Evelyn Bituin-Alipio, at Inay Charing Bituin.

Kumatha ako ng soneto (tulang may labing-apat na taludtod) bilang alay at pagninilay:
COVID

nakabibigla, dalawang pinsang buo't tiyahin
ang sabay na nangawala dahil sa COVID-19
noon, kapag nauwi ng probinsya'y dadalawin
silang kamag-anak kong sadyang malapit sa akin

si Kuya Esmer sa pabrikang PECCO'y nakasama
ko ng tatlong taon bilang regular sa pabrika
si Ate Evelyn nama'y palakwento't masaya
maalalahanin si Inay Charing, aking tiya

wala na sila, wala na, nahawaan ng COVID
tinamaan ang nanay at dalawang magkapatid
mag-ingat tayong lahat sa nananalasang sakit
tunay ngang virus na ito'y sadyang napakalupit

pagpupugay sa mga kamag-anak na nawala
salamat sa buti ninyo't masasayang gunita

- gregoriovbituinjr.
08.31.2021

Lunes, Agosto 30, 2021

Nawa'y makita pa sila


NAWA'Y MAKITA PA SILA
(August 30 is International Day of Disappeared)

kanina sa webinar ng FIND ay dumalo ako
dahil daigdigang araw ng desaparesido
ngayon, kaya pinakinggan ko ang naritong isyu
nakinig ng pananalita sa usaping ito

makabagbag-damdamin ang bidyong ipinalabas
tungkol sa masayang pamilya subalit dinahas
nang kuya'y dinukot, winala ng kung sinong hudas
pangyayaring ang kawalang hustisya'y mababakas

ako'y nakikiisa sa paglaban nilang tunay
habang akin ding nadarama ang sakit at lumbay
ako'y kaisa upang makita ang mga bangkay
ng mga desaparesidong dinukot, pinatay

kaya naging adhika ko nang kumatha ng tula
sa usaping desaparesido o iwinala
ilang taon na ring commitment na ito'y ginawa
bilang bahagi ng pagsisilbing tapat sa madla

Agosto Trenta, International Day of Disappeared
at Araw din ng mga Bayani, ito'y di lingid
taunang gunitang araw na sa puso'y naukit
sa paghanap ng mahal sa buhay, mga kapatid

seryoso akong nakinig sa mga inilahad
sadyang dama kong krimeng ginawa sa buto'y sagad
sana, bangkay ng mga iwinala'y mailantad
pagpupugay sa mga kasama sa FIND at AFAD

- gregoriovbituinjr.
08.30.2021

* litrato mula sa dinaluhang webinar hinggil sa mga desaparesido
FIND - Families of Victims of Involuntary Disappearance
AFAD - Asian Federation Against Involuntary Disappearances

Pitong tanaga sa Pagkasilang ng Bansa

PITONG TANAGA SA PAGKASILANG NG BANSA

1
sinilang ng Agosto
ang bayang Pilipino
noong Katipunero
ay nag-alsa ng todo
2
pagkasilang ng bansa't
tandaan nating pawa
nang kababayan, madla'y
naghimagsik ngang sadya
3
ang sedula'y pinunit
dayuhang panggigipit
ay tinapos nang pilit
paglaya'y iginiit
4
eighteen ninety six iyon
at Agosto pa noon
nang isilang ang nasyon
Pinoy ay nagkatipon
5
ang buong Katipunan
na nag-alsang tuluyan
ay mula sa samahan
naging pamahalaan
6
mabuhay ang pagsilang
nitong Lupang Hinirang
mananakop na halang
ay ipinagtabuyan
7
ito'y gintong historya
na bansa'y malaya na
ituro sa eskwela
ang tagumpay ng masa

- gregoriovbituinjr.
08.30.2021

* litrato mula sa pampletong "Andres Bonifacio: Buhay at Pakikibaka" na inilathala ng LKP, PAIS at EILER, pahina 28

Pagkain ng sala sa oras

PAGKAIN NG SALA SA ORAS

di ako ang taong pagdating
ng alas-dose ng tanghali
ay titigil upang kumain

ngayon ka lang kakain, tanong
nila sa akin noong minsan
nang kumain ako ng hapon

ay, ngayon lang ako nagutom
tinapos muna ang gawain
kaya kakain naman ngayon

di ako eyt-to-payb na tao
minsan, kakain ng alas-dos
ng alas tres o alas-kwatro

tuloy lang ako sa paggawa
pagkat alam naman ng tiyan
kung titigil na sa pagkatha

upang kumain, di sa oras
kundi pag wala nang mapiga
sa utak saka lang lalabas

upang kumain sa kantina
lalo na't di nakapagluto
o bumili sa karinderya

ganyan ang karaniwang buhay
ng tulad kong sulat ng sulat
gutom na'y patuloy sa nilay

ngunit dapat pa ring kumain
upang lumakas ang katawan
at upang makakatha pa rin

bagamat kahit ako'y gutom
minsan pagkatha'y uunahin
habang kamao'y nakakuyom

patuloy pa ring nag-iisip
kumakatha't sulat ng sulat
ng anumang paksang mahagip

di ako eyt-to-payb na tao
ngunit huwag magpakagutom
payo sa sarili'y totoo

- gregoriovbituinjr.
08.30.2021

Linggo, Agosto 29, 2021

Pakikiisa sa laban ng health workers

PAKIKIISA SA LABAN NG HEALTH WORKERS

sa mga health workers kami'y sadyang nakikiisa
sa isyu nila, sampu ng aking mga kasama
upang itaguyod ang mga kapakanan nila
at kami'y sasama sa kanilang kilos-protesta

ipakita ang matagal na nilang mga hinaing
na ibigay na ang benepisyo nila, gayundin
ang hazard pay nila, allowance para sa pagkain
tirahan, transportasyon, special risk allowance din

anang ulat, nakaraang taon pa hinihintay
ng kanilang benepisyo't allowance na'y ibigay
labing-isang bilyong piso ang kabayarang pakay
sa mga health workers na di pa nabayarang tunay

sobra-sobrang trabaho, kayliit naman ng sweldo
at ngayon, di pa naibibigay ang benepisyo
at allowance kaya protesta na ang mga ito
kinauukulan sana'y tugunan na ang isyu

bagamat di man health workers, nakikiisa kami
sa kanilang kilos-protesta't sasama sa rali
kanilang laban ay aming laban, kami'y kasali
upang laban nila'y ipagwagi hanggang sa huli

- gregoriovbituinjr.
08.29.2021

* litrato mula sa editoryal ng pahayagang PangMasa, Agosto 29, 2021, pahina 3

Sa ika-91 anibersaryo ng Bantayog ni Bonifacio sa Caloocan


SA IKA-91 ANIBERSARYO NG BANTAYOG NI BONIFACIO SA CALOOCAN

taos-pagpupugay ngayong Buwan ng Kasaysayan
na Bantayog ni Bonifacio'y ipagparangalan
inspirasyon ng pakikibaka't paninindigan
upang mapalaya ang bayan sa mga dayuhan

nagpasa ng batas noon itong Lehislatura
na isang pambansang bantayog ay maitayo na
sa kabayanihan ni Bonifacio'y paalala
hinggil dito'y maitayo ang isang istruktura

isang lupon ang tinayo para sa paligsahan
upang bantayog ni Bonifacio'y mapasimulan
magandang disenyo't simbolo ng kabayanihan
ni Gat Andres na namuno noon sa himagsikan

Mil Nwebe Syentos Trenta, Bente-Nwebe ng Agosto
nang mapili'y disenyo ni Guillermo Tolentino
upang maitayo ang Bantayog ni Bonifacio
sa Caloocan na kilala ngayong Monumento

abot apatnapu't limang talampakan ang pilon
limang parte'y limang aspekto ng K.K.K. noon
ang base'y mga pigura hinggil sa rebolusyon
walong probinsyang bumaka'y simbolo ng oktagon

ngayong Agosto Bente Nwebe'y nagpupugay sadya
kay Guillermo Tolentino sa monumentong likha
inspirasyon at kasaysayan sa madla'y nagawa
bilang paalaala kay Bonifaciong dakila

- gregoriovbituinjr.
08.29.2021

Mga Pinaghalawan:
Pampletong "Andres Bonifacio: Buhay at Pakikibaka" na inilathala ng LKP, PAIS at EILER, pahina 47
https://www.pressreader.com/philippines/manila-bulletin/20151130/281779923044961
https://web.facebook.com/pinoyhistory/photos/the-bonifacio-monument-or-monumento-is-a-memorial-monument-designed-by-national-/395411887336520/?_rdc=1&_rdr

Walis

WALIS

walis tambo't walis tingting ay ating nakagisnan
ginagamit upang linisan ang kapaligiran
walis tambo'y ginagamit sa loob ng tahanan
habang walis tingting naman sa labas ng bakuran

parehong walis, magkaiba ng gawa't disenyo
kapwa panlinis ng dumi't alikabok sa inyo
maaari ring gamiting pamalo o pambambo
ni nanay sa mga makukulit na kagaya ko

tambo'y matigas na damo o Phragmites vulgaria
dahon ay tuwid at magaspang at tumataas pa
ng metrong tatlo't kalahati, nasaliksik ko pa
na tingting naman yaong tadyang ng dahon ng palma

mula sa kalikasan ang walis na nagagamit
upang luminis ang paligid natin kahit saglit
panlinis ng basura't tuyong dahon sa paligid
sa anumang agiw sa bahay at diwa'y panlinis

gamit ng ninuno't naukit na sa kasaysayan
nakapaloob din sa samutsaring panitikan
walis tingting sa kwento'y sasakyan ng mangkukulam
walis tambo'y pambambo sa kwentong katatawanan

walis tingting sa kasabihan ay pagkakaisa
walis na gumagawa'y katutubo't magsasaka
matiyagang nilikha upang kanilang ibenta
ng mura basta makakain lamang ang pamilya

- gregoriovbituinjr.
08.29.2021

Kwento: Mataas na upa, sa iskwater tumira

MATAAS NA UPA, SA ISKWATER TUMIRA
Maikling kwento ni Gregorio V. Bituin Jr.

Baguhan lang sa Maynila si Igme. Galing siyang lalawigan at lumuwas lang ng Maynila upang maghanap ng trabaho. Nakahanap naman ng trabaho si Igme. Hindi sa pabrika kundi bilang magbabasura. Iyon bang kumukuha ng basura sa bahay-bahay at inilalagay sa trak.

Gaano lang ang sinasahod ni Igme sa isang buwan. Sapat lang sa pagkain, na minsan ay kulang pa nga. Paano na ang pambayad sa upa sa bahay? Noong una ay nakipisan muna siya sa pamilya ng kanyang pinsan noong bagong salta pa lang siya sa lungsod. Subalit tila kinaiinisan na siya ng asawa ng kanyang pinsan kaya nagpasya siyang mangupahan na lang.

Kaytataas ng mga upa ng kwarto. Kaya nag-bed spacer muna siya. Kahit paano ay kaya pa niya ang upa. Hanggang manligaw si Igme sa isang may di gaanong kagandahang dilag na nagtitinda ng gulay sa palengke. Nagkaibigan sila hanggang sila’y ikasal. Hindi na mag-isa si Igme sa kanyang kama, at di na bed-space, kundi kwarto na ang kanyang inupahan bilang mag-asawa. Mahal na ang upa. Hanggang sa abutan sila ng pandemya. Nawalan sila ng trabaho nang mag-lockdown.

Nang lumuwag na ang lockdown, nagbalik siya sa pagtatrabaho bilang basurero, habang ang buntis niyang asawa ay hindi na makapag-tinda sa palengke. Subalit tumutulong sa asawa sa pamamagitan ng paglalabada. Hindi naman maganda ang kinikita nilang dalawa, kaya napilitan si Igme na maghanap ng mauupahang mas mura hanggang mayaya siya ng kanyang mga katrabaho na magtayo ng barungbarong na pansamantala nilang matitirahan sa malapit sa tambakan ng basura. 

Doon muna sila pansamantalang nagtirik ng tirahan kasama ang kanyang mga katrabaho. Doon sa tabi ng tapunan ng basura ay libre silang makatira dahil walang upa, walang maniningil sa kanila. Kaya doon sila nagtayo ng kanilang paraiso - isang munting barungbarong.

Libre ang paninirahan. Walang upa. Libre rin ang magkasakit dahil nasa tabi ng basurahan. Marahil ay ganyan ang kapalaran ni Igme at ng iba pang mahihirap na tulad niya. Ayaw nila ng hirap, tulad ng marami sa atin. Nais nila ng ginhawa, tulad ng marami sa atin.  Subalit dahil sa mahal na upa ng kahit maliit na kwarto na hindi kaya ng kanilang sinasahod, napilitan silang tumira sa iskwater, sa tabi pa ng tambakan ng basura.

Naalala ko tuloy ang awitin ni Gary Granada na may pamagat na “Bahay.” Tila ganuon ang nangyari kina Igme. Nagtayo ng tagpi-tagping barungbarong na pinatungan ng bato. 

Hanggang magkasarilinan ang mag-asawa at nagkausap.

“Hanggang kailan ba tayo titira rito, Igme?” tanong ni Teresa. “Dito ba natin palalakihin ang ating mga magiging anak?”

Nakatunganga sa kawalan si Igme. Hindi niya mawari ang kanyang kapalaran. Ang nasabi na lang niya sa kanyang asawa na aalis din sila doon kung makakaluwag-luwag na sila. Naisip niyang umuwi sa lalawigan, ngunit anong trabaho ang madadatnan niya roon kundi magsaka na mas mabigat na trabaho kaysa pagtatapon ng basura.

“Kailan ba tayo makakaluwag-luwag? Kakarampot lang naman ang sinasahod mo, kontraktwal ka pa. Hindi pa sigurado kung kailan ka mareregular sa trabaho mo?” ungkat muli ng kanyang asawa.

“Hindi ko alam, Teresa. Basta ang alam ko, aalis tayo rito. Ayoko rin namang itira ka rito. Basta makaluwag-luwag tayo, hahanap ako ng mas maayos-ayos na kwartong uupahan natin. Basta hindi mahal o mataas ang presyo. Baka mapunta na lang sa upa ang sahod ko at hindi na tayo makakain.” Ito na lang ang malungkot na nasabi ni Igme.

“Makakaraos din tayo.” Muling sabi ni Igme sa kanyang asawa. Tila baga pagbibigay ng pag-asa sa walang kapaga-pag-asang kinabukasan.

“Tara, mahal ko, matulog muna tayo. Mag-aalas-dose na pala ng hatinggabi,” ang nasabi na lang ni Igme habang nakatitig sa kawalan.

Umalingawngaw sa di kalayuan ang isang mahinang awitin sa radyo. Tila ba batid ni Gary Granada ang kanilang sinapit. Hanggang unti-unting nakatulugan ni Igme ang pakikinig.

“Isang araw, ako'y nadalaw sa bahay-tambakan
Labinlimang mag-anak ang doo'y nagsiksikan
Nagtitiis sa munting barong-barong na sira-sira
Habang doon sa isang mansiyon, halos walang nakatira
Sa init ng tabla't karton, sila doo'y nakakulong
Sa lilim ng yerong kalawang at mga sirang gulong
Pinagtagpi-tagping basurang pinatungan ng bato
Hindi ko maintindihan, bakit ang tawag sa ganito ay bahay?
Sinulat ko ang nakita ng aking mga mata
Ang kanilang kalagayan, ginawan ko ng kanta
Iginuhit at isinalarawan ang naramdaman
At sinangguni ko sa mga taong marami ang alam
Isang bantog na senador ang unang nilapitan ko
At dalubhasang propesor ng malaking kolehiyo
At ang pinagpala sa mundo, ang diyaryo at ang pulpito
Lahat sila'y nagkasundo na ang tawag sa ganito ay bahay.”

* Unang nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng pambansang samahang Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), isyu ng Agosto 16-31, 2021, pahina 16-17.

Sabado, Agosto 28, 2021

Tarang magkape

TARANG MAGKAPE

tara, magkape muna tayo, amigo, amiga
lalo't kaysarap ng kapeng barako sa panlasa 
alam mo, kapeng barako'y may klaseng iba't iba:
Arabica, Robusta, Excelsa, at Liberica

tara, tayo muna'y magkape, mga kaibigan
panggising ng diwa, panggising ng mga kalamnan
lalo sa gabi, gising na diwa ang kailangan
naglalamay sa tinatrabaho't mapupuyatan

tara, tayo'y magkape muna, mga kasama ko
habang pinatitibay ang ating mga prinsipyo
tarang magkape habang patungo sa parlamento
ng lansangan at ipahayag ang tindig sa isyu

tara munang magkape dito, mga sanggang dikit
lagyan ng kaunting asukal kung lasa'y mapait
habang sa tinatahak nating landas, ating bitbit
ang pangarap na panlipunang hustisya'y makamit

tarang magkape pag napadaan kayo sa opis
kayo lamang ang magtimpla ng gusto ninyong tamis
habang mga dukha't obrero'y ating binibigkis
habang sa sistemang bulok ay nakikipagtagis

- gregoriovbituinjr.
08.28.2021

Mutyang diwata

MUTYANG DIWATA

tulad ng pangarap ko't adhikain
na bituin sa langit ay sungkitin
Ikukwintas sa diwatang malambing
na nais kong makasama't angkinin

masdan mo ang diwatang sakdal rikit
na hinarana ko sa gawang awit
bituin man ay di ko pa masungkit
ay nagsisikap akong mapalapit

lumipas ang taon, nakamtang sadya
kaytamis na OO ng minumutya
parang matamis na bao sa tuwa
hanggang ikinasal ang puso't diwa

muli akong tumingala sa langit
ah, salamat sa bituing marikit
sa leeg man ng mutya'y di nasabit
labis-labis naman ang pagkalapit

- gregoriovbituinjr.
08.28.2021

Saksakan

SAKSAKAN

matalim ang pagkatitig sa naroong saksakan
upang kuryente'y dumaloy sa tanang kasangkapan
kanina'y kumislap, ito kaya'y overload naman?
kuryente'y namatay at sumindi, anong dahilan?

ah, dapat suriin ang saksakan, dapat ayusin
baka pumutok at magkasunog, tayo'y lamunin
anumang pagkakamali'y di tayo sasantuhin
dapat pag-ingatan ang disgrasyang baka abutin

may saksakan sa kanto, aba'y huwag kang magalit
may saksakan ng ganda, may saksakan din ng pangit
masisikmura mo kaya kung pangit ang lalapit
okey lang, basta di saksakang dugo'y pupulandit

namamatay ang mga gamugamo sa kandila
may namatay din sa mga nasa parang ng digma
makata'y di dapat laging lumulutang ang diwa
tingnan ang saksakan, magsuri, huwag matulala

sa mga ganitong eksena'y magpakahinahon
kaya iyang saksakan ay ayusin mo na ngayon
huwag balewalain, gawan agad ng solusyon
agapan ang disgrasya habang may pagkakataon

- gregoriovbituinjr.
08.28.2021

Daing

DAING

kay-aga-aga'y ano na namang idinadaing?
na ulam na naman ngayong umaga'y pritong daing?
reklamo ng reklamo, aba'y diyan ka magaling!
pulos ka angal, eh, di ka pa nga nakakasaing

tara, inin na ang kanin, masarap pa't malambot
daing talaga ang ulam, huwag nang sumimangot
minsan, nakakatuwa ang sentimyentong pururot
mamaya naman, pag nabusog, ito na'y nalimot

basta ako, isda't gulay lang ang nais almusal
dahil pag karne, yaring bituka ko'y naduduwal
vegetarian na sa katawan ko'y atas at asal
upang makakain ng husay nang di nangangatal

ayos lang kumain ng daing, huwag lang dadaing
ito ang naabutang ulam kaninang magising
kung madaling araw bumangon sa pagkagupiling
sana'y nakabili ng pambulanglang, pandiningding

- gregoriovbituinjr.
08.28.2021

Diwang mapagpalaya

DIWANG MAPAGPALAYA

simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka
ang isinasabuhay ng tulad kong aktibista
patuloy na kumikilos at nag-oorganisa
tungo sa pagtatayo ng lipunang ninanasa

binabasa ang akda't kasaysayan ng paggawa
upang tuluyang tagpasin ang gintong tanikala
tungo sa adhikang pagbabagong mapagpalaya
tungo sa lipunang ang bawat isa'y maginhawa

tungo sa asam na lipunang walang mga uri
lipunang hindi hinahati, walang naghahari
ugat ng kahirapan ay pribadong pag-aari
nitong kasangkapan sa produksyon, dapat mapawi

lipunang bibigkis sa matinding pagkakaisa
ng sangkatauhan laban sa pagsasamantala
lipunang nakatindig sa panlipunang hustisya
at karapatang pantao, na pantay bawat isa

tara't magbasa ng mga mapagpalayang akda
tungo sa pagkakaisa ng uring manggagawa
upang lipunang hangad nila'y maitayong sadya
at lahat ay makinabang sa bunga ng paggawa

- gregoriovbituinjr.
08.28.2021

Nagdidilim ang langit

NAGDIDILIM ANG LANGIT

wala ang haring araw ngayong kinaumagahan
sapagkat nagbabadya ang malakas na pag-ulan
tingni ang langit, maulap, di lamang ambon iyan
magsahod ng timba't may tubig na maipon naman

atip ay tingnan, ang yerong bubong, baka may butas
tapalan agad kung mayroon man hangga't may oras
itaas ang dapat itaas, ang sako ng bigas
tiyaking maghanda sa loob, maghanda sa labas

tanggalin ang plastik sa kanal sakaling magbaha
aba'y kayraming basurang lululunin ng sigwa
upos ng yosi, plastik, basahan, lalong malubha
kung babara lang ito, sapagkat tao'y kawawa

dapat paghandaan ang pagsusungit ng panahon
upang di magbalik ang alaala ng kahapon
Ondoy, Peping, Yolanda, Milenyo, ang mga iyon
matitinding bagyong kayraming buhay na nilamon

- gregoriovbituinjr.
08.28.2021

Biyernes, Agosto 27, 2021

Hanág

HANÁG

isa na namang salita ang nakita ko ngayon
lalo't kayganda ng mensahe't kahulugan niyon
na "dignidad at karangalan sa isang posisyon"
kaygandang salita sa kasalukuyang panahon 

ano ba ang dignidad sa mga may katungkulan
upang di sila magmalabis sa kapangyarihan
at maiwasan ang paggawa ng katiwalian
bakit ba karangalan ay di dapat madungisan

HANÁG ang isa nating sukatan ng pulitiko
at sa susunod na halalan ay kakandidato
di walanghiya, talagang magsisilbi sa tao
oo, HANÁG ay isang sukatan ng pagkatao

ay, siyang tunay, ganyan kahalaga ang dignidad
upang mga kawatan sa gobyerno'y di mamugad
kung sira ang HANÁG nila, sila'y dapat ilantad
upang sa pamahalaan sila'y di magbumabad.

- gregoriovbituinjr.
08.27.2021

hanág - [sinaunang Tagalog]: dignidad o karangalan sa isang posisyon, mula sa UP Diksiyonaryong Filipino, pahina 431
* pansining sa pagbigkas, ito'y mabilis pagkat may tuldik na pahilis sa ikalawang pantig, sa tapat ng titik a, na kaiba sa hánag na iba naman ang kahulugan

Ingat

INGAT

paskil na istiker sa motor ng isang kasama
ay talagang tagos sa puso't diwa pag nabasa
bagamat mararamdaman mo yaong pambubuska
gintong paalala iyon sa paraang makwela

nakasulat doon: "Ingat ka! Tanga ka pa naman!"
nakakatawa, pang-iinis o may kabastuhan
bagamat pabiro, mahalaga'y iyong ingatan
ang pagmomotor upang aksidente'y maiwasan

sa paalalang ito tayo'y nagpapasalamat
nang sa araw-araw na pagmomotor ay mag-ingat
pang-aasar man, ang mensahe nito'y anong bigat
minsanang sakuna'y baka habambuhay kang warat

sundin na lang ang mensaheng nakapaloob doon
estilo ng pagkasabi'y pagpasensyahan ngayon
ang mahalaga'y mag-ingat saan man naroroon
na anuman ang mangyari'y pag-iingat ang tugon

- gregoriovbituinjr.
08.27.2021

Panawagan ng maralita

PANAWAGAN NG MARALITA

tingni ang tarpolin nila't kaytinding panawagan
na talagang ikaw mismo'y mapapaisip naman
krisis daw sa pagkain, trabaho at kabuhayan
ay marapat daw lutasin para sa mamamayan

ipaglaban din ang karapatan sa makatao
at abot kayang pabahay, panawagang totoo
pahayag nilang ito'y tumitimo sa puso ko
na di sila dapat maapi sa panahong ito

kahilingan nila'y dapat lang ipaglabang tunay
lalo't panawagan nila'y di kusang ibibigay
tanging sama-samang pagkilos ang kanilang taglay
upang kamtin ang adhikang di basta nahihintay

magpatuloy kayo, maralita, sa inyong misyon
sabihin ang inyong hangad kung may pagkakataon
baka hiling n'yo'y ibigay agad pag nagkataon
tara't magbakasakali upang kamtin ang layon

- gregoriovbituinjr.
08.27.2021

* litratong kuha ng makatang gala noong SONA 2021

Ligtas na bakuna para sa lahat

LIGTAS NA BAKUNA PARA SA LAHAT

sinuman ay nagnanais ng ligtas na bakuna
tulad kong unang naturukan ng Aztrazeneca
kahapon lang, upang sa sakit ay makaiwas na
kaysa sa COVID-19 ay laging nag-aalala

kahit may nababalitang may namatay raw noon
matapos mabakunahan, iba'y may eksplanasyon
di kaya sa sakit niya'y mayroong kumplikasyon
kaya bago bakunahan, kayraming mga tanong

tungkol sa kalusugan mo't nararamdamang sakit
pinababasa ang papel, dito'y di pinipilit
kung sang-ayon ka sa bakuna'y pipirma kang saglit
at kung ayaw mo, karapatan mo'y maigigiit

"ligtas na bakuna para sa lahat" yaong hiyaw
ng maralita, panawagang di dapat maligaw
kundi sa awtoridad iparinig nang malinaw
upang pumanatag ang kanilang puso't pananaw

pasasalamat sa natanggap kong libreng bakuna
ngunit sana'y ligtas nga ang mga ito sa masa
malaman lang ng taong ligtas ito'y anong saya
nang COVID-19 ay ating malabanang talaga

- gregoriovbituinjr.
08.27.2021

* kuha sa sabay-sabay na pagkilos ng maralita nang magsimula ang lockdown sa NCR noong Agosto 5, 2021

Huwebes, Agosto 26, 2021

Tula sa International Dog Day

TULA SA INTERNATIONAL DOG DAY

mabuhay ang asong alaga sa kinikilusan
matapang na bantay at tunay na maaasahan
saludo sa kanyang pagtitiyaga't katapatan
upang opisina'y talaga namang mabantayan

matalinong aso, minsang ako'y tulog sa opis
tahol ng tahol, ginising ako't akto'y kaybilis
pinapunta ako sa kusina't aba'y putragis
inaamoy niya ang gasul, naamoy ko'y labis

nakasindi pala't bukas ang gasul, ay nakupo
buti't alisto ang aso't ginising akong buo
isinara ko ang asul, tahol niya'y naglaho
kumawag-kawag ang buntot ng may buong pagsuyo

isa lamang iyan sa marami kong naranasan
na dinala niya ang tanggapan sa kaligtasan
ngayong International Dog Day, siya'y pagpugayan
tulad niya'y aktibistang nagsisilbi sa bayan

- gregoriovbituinjr.
08.26.2021

* litratong kuha ng makatang gala sa dating opisina ng manggagawa sa Lungsod Quezon

Pinagsanggunian:
https://www.thequint.com/lifestyle/international-dog-day-2021-history-significance-and-quotes
https://www.firstpost.com/world/international-dog-day-2021-history-and-amazing-facts-about-mans-best-friend-9914071.html

History of International Dog Day

In the year 2004, the day was founded by animal welfare advocate and pet lifestyle expert, Collen Paige. He is also a conservationist, dog trainer, and author. The date 26 August was selected for International Dog Day because it was the first time when Paige's family adopted Sheltie; he was 10-years-old.

Along with International Dog Day, Paige also founded and observed many such days including National Cat Day, National Puppy Day, National Wildlife Day, and National Mutt Day.

Talahuluganan

TALAHULUGANAN

talahuluganan itong kayamanan kong sadya
pinag-ipunang bilhin at iniingatang kusa
nakalagak sa munting aklatan, nakakahanga
malaking tulong sa pagsasalin at pagmakata

di lamang simpleng sanggunian ng salita ito
kundi binubuklat ko ri't binabasang totoo
upang mapahusay pa ang mga bokabularyo
at magamit sa mga tula, sanaysay at kwento

lalo ngayong Buwan ng Wika, napakadakila
ng papel ng talahuluganan sa pagkakatha
lalo na sa paggamit ng katutubong salita
totoong kahulugan ay mabatid ng makata

samutsari ang paggamit sa wikang Filipino
tulad ng talahuluganan ay diksiyonaryo
ang talasalitaan naman ay bokabularyo
habang yaong talatinigan naman ay glosaryo

kayamanang talaga ang mga nasabing aklat
na sa tuwina'y sinasangguni ko't binubuklat
mapangmulat, ingatang mabuti't huwag malingat
at baka may magkainteres ay mawalang sukat

- gregoriovbituinjr.
08.26.2021

Una kong turok ng bakuna



UNA KONG TUROK NG BAKUNA

kahapon ay nag-text sa akin ang PasigBakuna
iskedyul ko'y kahapon ngunit kanina nagpunta
akala'y kaylayo ng Sagad ng tingnan sa mapa
tinanong ko sa kapitbahay, traysikel lang pala

alam ko, isang araw akong huli sa iskedyul
nagpunta na agad, kahit isang araw nang gahol
pamasaheng kwarenta sa traysikel ay ginugol
at masigla ko namang narating ang Sagad Hayskul

isang araw mang huli, ako'y inestima pa rin
binigyan ako ng papel upang aking sagutin
ilang tanong sa kalusugan at tungkol sa akin
walang pila, organisado, at mabilis lang din

ayon kay Doktora, ang bakuna'y AztraZeneca
kalooban ko'y handa na, sa papel ay pumirma
tinurukan ako ng maliit na heringgelya
na animo'y kasingliit lang ng bolpen kong Panda

matapos iturok, nilagay sa kahong maliit
ang mga heringgelyang pinanturok at ginamit
palagay ko, heringgelya'y di nila inuulit
isang heringgelya bawat tao, aking naisip

mabuti ang ganito't walang magkakahawahan
tanging pasasalamat ang nasa puso't isipan
sa susunod na iskedyul, sila'y magte-text na lang
para sa ikalawang bakuna'y maghintay lamang

- gregoriovbituinjr.
08.26.2021

Ang koleksyon ko ng Reader's Digest 2018

ANG KOLEKSYON KO NG READER'S DIGEST 2018

mahal ang Reader's Digest na bago, alam ko ito
presyo'y isangdaan siyamnapu't siyam na piso
subalit luma man nito, ang turing na'y klasiko
kaya mga lumang Reader's Digest ang binili ko

nang minsang dumalaw sa Book Sale, ito na'y nagmura
nabili kong tatlumpu't limang piso bawat isa
pautay-utay lang ang bili, una'y apat muna
sunod ay tatlo, sunod ay isa, muli isa pa

mula Enero hanggang Setyembre ang mga isyu
na pawang tatlong taon nang nakararaan ito
subalit di naluluma ang sanaysay at kwento
nananatiling napapanahon ang mga ito

siyam na isyu ang binabasa't nababalikan
samutsaring klasikong sanaysay ang nilalaman
kalusugan, karanasang personal, kasabihan
humour, kwentong trabaho, travel, trivia, puzzle, liham

kung siyam na isyung ito'y binili ko na noon
nasa isang libo't walong daang piso rin iyon
ngunit tatlong daan labinglimang piso lang ngayon
nakamura na rin ako kung suriin paglaon

lalo't Reader's Digest na'y kayamanang matuturing 
nitong tulad kong makatang wala sa toreng garing
malaman sa impormasyon, sa diwa pa'y panggising
salamat, Reader's Digest, babasahin kang kaygaling

- gregoriovbituinjr.
08.26.2021

Miyerkules, Agosto 25, 2021

Ang kalabasa

ANG KALABASA

iyang kalabasa raw ay pampalinaw ng mata
bakasakaling nanlalabong mata'y makakita
pampalinaw din kaya ng budhi ang kalabasa
lilinaw din kaya ang paghahanap sa hustisya

kalabasa, anang iba, sa mata'y pampatalas
upang makita ang mga pandaraya't padulas
ng mga trapong ang ugali'y kapara ng hudas
dinaan na sa lakas, dinadaan pa sa dahas

aba'y pag ginulay ang kalabasa'y anong sarap
bakit ba ito'y naging simbolo ng mapagpanggap
kalabasa'y dala sa pagkilos ng mahihirap
sa rali't sagisag na pinuno'y sero, kaysaklap

bakaw sa kapangyarihan kaya sero, butata
kayrami pang napaslang sa hanay ng maralita
walang due process of law, rule of law ay balewala
gayong dapat may konsensyang naglilingkod sa madla

ay, kalabasa, ikaw nga ba ang tamang simbolo
ng mga trapong sero sa karapatang pantao
kalabasang lunti, dilawang kalabasa'y ano
kalabasa'y pampalinaw ng mata ang totoo

- gregoriovbituinjr.
08.25.2021

* litratong kuha ng makatang gala noong SONA 2021

Ulam ko'y kamatis

ULAM KO'Y KAMATIS

ulam ko ngayon ay kamatis
na pampaganda raw ng kutis
kaya pala mukha'y makinis
walang tagyawat na matiris

sa tulong pala ng kamatis
ay napaibig ko si misis
mga tula ko'y walang mintis
kaya panay siya bungisngis

salamat sa iyo, kamatis
ang mukha ko'y naging malinis
lumakas pa ako't bumilis
sa hirap man ay nagtitiis

kumikilos tungo sa nais
na lipunang walang kaparis
lipunang walang bahid dungis
lipunang papawi sa burgis

bagamat bulok na kamatis
sa mukha ng trapo'y ihagis
tuloy sa pakikipagtagis
kahit na ulam ko'y kamatis

- gregoriovbituinjr.
08.25.2021

Pagiging patas

PAGIGING PATAS

nakikiisa ako sa bawat pakikibaka
ng mga maliliit, manggagawa't magsasaka
upang kanilang kamtin ang panlipunang hustisya
patungo sa lipunang walang pagsasamantala

pinapangarap ko'y isang lipunang makatao
kaya ko niyakap ang mapagpalayang prinsipyo
sinusuri't ipinaglalaban ang bawat isyu
upang tiyaking patas ang kahihinatnan nito

parehas at makatarungan ang nasang magawa
pangarap na maitayo'y lipunang manggagawa
kung saan pakikipagkapwa ang nasa't adhika
walang pang-aapi't pagsasamantala sa dukha

pagkat aktibista akong nangangarap ng patas
na lipunang walang kaapihan at pandarahas
kaya sa gatla ng noo ko'y iyong mababakas
ang pilat sa mga danas ng digmang di parehas

kawalang hustisya ba'y dapat hugasan ng dugo
upang pang-aapi't pagsasamantala'y maglaho
o sa anumang laban ay patas ding makitungo
kahit kaharapin pa'y burgesyang tuso't hunyango

- gregoriovbituinjr.
08.25.2021

Martes, Agosto 24, 2021

Paslit

PASLIT

bagamat hitik sa bunga ang puno ng kalumpit
na paborito namang pitasin ng mga paslit
subalit kung mahuhulog sa puno'y anong sakit
kahit kapwa batang nakakita'y napabunghalit

bagamat paslit dahil sa kamurahan ng gulang
bawat isa sa kanila'y may angking karapatan
karapatan nila ang mag-aral sa paaralan
subalit di ang magbungkal sa mga basurahan

sa murang edad ay karapatan nilang maglaro
mag-aral at maglaro silang may buong pagsuyo
tatanda agad kung nagtatrabahong buong puso
gayong bata pa, ang kabataan nila'y naglaho

kung ang bunga ng kalumpit ay madaling mapitas
yaong batang nagtratrabaho na'y malaking bigwas
sa kanyang pagkabatang di na niya nadadanas
bata pa'y nagtrabaho upang makabiling bigas

protektahan ang bata, pagkabata'y irespeto
huwag hayaang sa maagang gulang magtrabaho
ngunit kung dahil sa hirap, gagawin nila ito
karapatan nila bilang mga bata'y paano?

- gregoriovbituinjr.
08.24.2021

* mga litrato mula sa google

Pagbati

pagbati ng makata'y maligayang kaarawan
asam kong lagi kang nasa mabuting kalagayan
di nagkakasakit, malusog ang puso't isipan
kumikilos pa rin kahit nasa malayong bayan

lalo na't matibay kang moog sa kilusang masa
habang nagpapatuloy pa rin sa pakikibaka
sa dukha't manggagawa'y patuloy na nakiisa
upang uring proletaryo'y umagos sa kalsada

maganda ang iyong tinuturo sa kabataan
nang sistemang bulok ay kanilang maunawaan
upang lipunang ito'y kanilang maintindihan
balang araw, sila'y magiging manggagawa naman

muli, maligayang kaarawan, aming kasama
tuloy ang laban, kamtin ang panlipunang hustisya

- gregoriovbituinjr.
08.24.2021

Imaginary number sa sudoku




IMAGINARY NUMBER SA SUDOKU

sa matematika o sipnayan ay may konsepto
ng imaginary number, malaking tulong ito
sa mga aplikasyon sa pamumuhay sa mundo
mahalaga ring gamitin sa abanteng kalkulo

tinatawag din ito sa iba namang termino
na complex number o masalimuot na numero
na di agad maunawa kundi aaralin mo
nasok sa isip ko nang naglalaro ng sudoku

tulad ng sudoku sa halimbawang naririto
sa unang kahong siyaman ay makikita ninyo
na dapat ilagay sa blangko'y dos, syete, o kwatro
ngunit dos at syete'y di maaari sa ikatlo

o ikatlong blangkong kahon na kwatro ang sagot ko
kwatro'y tinuring na imaginary number dito
at naging mabilis na ang pagsagot ng sudoku
sa ikalawa'y dos agad, mabubuo na ito

kaya sa sipnayan muling naging interesado
dapat magbasa-basa muli't ako'y magrepaso
ang complex number, ang number theory't tulad nito
sa sariling wika'y ipaliwanag ang konsepto

mapagaan ang sipnayan sa unawa ng tao
na maaaring pasanaysay maisulat ito
o sa patula kong paraan o maikling kwento
magpaliwanag ng sipnayan ngayon na'y misyon ko  

- gregoriovbituinjr.
08.24.2021

* ang tatlong larawan ay ini-screenshot ng makata habang naglalaro ng sudoku

Lunes, Agosto 23, 2021

Pananghalian sa opis

PANANGHALIAN SA OPIS

simpleng ulam na vegetarian sa opis kanina
pampahaba raw ng buhay ang talong, LONG talaga?
may sawsawang bagoong, gulay ang ulam tuwina
pati pampalusog ding sitaw, okra't kalabasa

marahil pampapayat din dahil wala nang karne
na pag nagkasakit, tititig na lang sa kisame
ang pasya kong maging vegetarian ay pasakalye
tungo sa kalusugan nang may mabuting diskarte

di naman ito salungat sa tutugpaing buhay
na malusog ang puso't diwa kahit nagninilay
habang ang diwa ng Kartilya'y isinasabuhay
at kasama ng obrerong nagkakaisang hanay

kumakain ng gulay at nakikibaka pa rin
vegetarian na'y budgetarian pa ang bulsa't turing
upang lumusog ang sinumang aktibistang gising
upang di sa sakit bumagsak, tuloy ang layunin

- gregoriovbituinjr.
08.23.2021

Paghihintay

PAGHIHINTAY

gutom ang inabot ko sa mahabang paghihintay
mahirap basta umalis sa pinuntahang hanay
at wala ring malapit na pagkakainang tunay
kahit sana may magbenta ng biskwit o tinapay

sa bawat paghihintay ay dapat magpakatatag
sikmura na'y humahapdi sa pilang di matinag
ang paisa-isang usad ng pila'y pampalubag
ngunit kagutuman ay sadyang nakapangangarag

kalahating oras, isang oras na nakapila
ang dalawang oras na pila'y kakayanin pa ba
di ko na kaya ang gutom, ako'y nakiusap na
sa katabi, ah, upang makalamon na talaga

naghanap ng makakainan sa dako pa roon
wala, hanggang ako'y lumabas sa pasilyong iyon
may vendor, walang kanin, ulam, biskwit ang mayroon
kaya biskwit ang inalmusal sa tanghaling iyon

aral: huwag kang aalis nang wala pang almusal
agahan ang gising, magluto, kumain, dumatal
nang maaga sa pupuntahan, huwag matigagal
kanina, nakuha rin ang hinintay kong matagal

- gregoriovbituinjr.
08.23.2021

Pighati

PIGHATI

di ko sukat akalain ang pighating nadama
ng inang lumuha dahil sa kawalang hustisya
aba'y paano pa kaya kung aktwal kong nakita
ang karumal-dumal na krimeng matutulala ka

pinupuntirya na ba nito'y ating katinuan
na maging katarungan ay di na pinapanigan
lalo't mga pagpaslang na'y dulot ng kabaliwan
pumapaslang alang-alang daw sa kapayapaan

imbes na sa katarungan at karapatang pantao
nakatutok ang rehimeng dapat nagseserbisyo
sa mga pagpaslang na umabot ng libu-libo
di na dumaan sa proseso o due process of law

hustisyang nakapiring kaya'y anong itutugon
sa nangyayaring karahasan sa ating panahon
katarungang hanap ay huwag sanang maibaon
sa limot o sa libingang nasa dako pa roon

- gregoriovbituinjr.
08.23.2021

Kerima

KERIMA

ipinangalan siya sa bantog na manunulat
at sa isang aktibistang nagsakripisyong sukat
isa rin siyang makatang tula'y dapat mabuklat
upang basahin paano namulat at nagmulat

ayon nga kay Robert Frost sa tulang The Road Not Taken
na kamakailan lamang ay aking isinalin
nilandas niya ang lansangang bihirang tahakin
upang paglingkuran ang masang dapat palayain

ang kanyang naging buhay ay kapara rin ng tula
minsan ay nakabartolina sa sukat at tugma
may malayang taludturan din tungo sa paglaya
habang tapat na naglilingkod sa bayang dalita

di man kilalang personal, nababasa ko siya
dahil kanyang mga akda'y kung saan naglipana
at nang nangyari sa kanya sa balita'y nabasa
ay tanging paghanga ang maiaalay sa kanya

bilang makata'y pagpupugay ang tanging paabot
sa kanyang pagkamatay na lipunan ang kasangkot
siyang hangad na ituwid ang sistemang baluktot
at palayain ang bayan mula sa mga buktot

- gregoriovbituinjr.
08.22.2021

* litrato mula sa google

Kamulatan

KAMULATAN

kung kumportable lang sa buhay, di makasusulat
ano pang dahilan ng pagkathang walang katulad
ano pang rason ng manunulat upang manumbat
at mga kabulukan ng lipunan ay ilahad

kung kumportable lang sa buhay ay di na kakatha
dahil nasa toreng garing na ako't pinagpala
ano pang makikita ko roong dapat itula
kundi purihin lang ang yaman at mga kuhila

di man kumportable, manggagawa't dukha'y karamay
kaya sa paligid ko'y laksang paksa'y nahalukay
naisusulat ang dusa't lungkod sa simpleng bagay
tulad ng mga sugat na sa puso nakaratay

nararamdaman ng makata ang hikbi't hilakbot
sa bulok na sistemang ngitngit ang idinudulot
paraan niya'y ilantad ang sistema ng buktot
linisin ang dumi't ituwid ang mga baluktot

humihikbi ang loob, sa labas ay nakangiti
ganyan ang makatang nakatawa ngunit may muhi
sa sistemang bulok na ayaw niyang manatili
lalo't pagsasamantala ng tusong naghahari

mahirap pa sa daga ang kalagayan sa lungga
at sa mundong iyon ay nalilikha ang paglaya
na sa lipunang pangarap ay mulatin ang dukha
at panlipunang hustisya'y itaguyod sa madla

- gregoriovbituinjr.
08.23.2021

Linggo, Agosto 22, 2021

Kape tayo

KAPE TAYO

aba'y tara, tayo muna'y magkape
habang nagpapahinga ngayong gabi
at mag-usap anong tamang diskarte
sa pagtapal ng butas sa kisame
sapagkat nagbaha na naman dine

magkape habang pinagninilayan
ang mga nakaraang karanasan
pag-usapan ang mga tunggalian
sa pagitan ng unyon at kawatan
at nangyayari sa pamahalaan

dapat na may kongkretong pagsusuri
sa mga usapin at katunggali
bakit sa lipunan, may naghahari
may nagsasamantala't mga uri
kahirapa'y paano mapapawi

salamat sa pagdamay mo sa akin
ngayong gabing utak ko'y pagod na rin
dahil sa kasawiang dapat dinggin
upang lumuwag ang nakahihirin
at malutas na ang alalahanin

- gregoriovbituinjr.
08.22.2021

Sahod-ulan

SAHOD-ULAN

umulan ng malakas kaninang bago maggabi
nagbaha na naman, may butas pa rin sa kisame
kahit inayos na ito ng isang anluwage
kailangan muling maglampaso sa tabi-tabi

subalit sa kusina'y nakapagsahod ng ulan;
anang isang manunulat na aking kaibigan
na namayapa na'y maling tawaging tubig-ulan
dahil tubig na ang ulan, siya'y naunawaan

heto, may naipong sahod-ulan sa palanggana
bagamat pag-ipon nito'y di ko sadyang talaga
naiwan lang ang palanggana matapos maglaba
napuno na pala ng tubig nang aking makita

salamat sa sahod-ulan, mayroong magagamit
di sa pagluto, kundi paglampaso't pagliligpit
ng maraming kasangkapang lilinisin kong saglit
tulad ng baso't pinggan, kubyertos, basahan, damit

ganyan na ang aking gagawin, akin nang sinadya
magsahod-ulan, mag-ipon na ng tubig sa timba
tulong na ito ng kalikasan sa manggagawa
kaya kalikasan ay alagaan nating pawa

- gregoriovbituinjr.
08.22.2021

Ermitanyo

ERMITANYO

kaytagal kong ermitanyo sa puso ko't hinagap
na tanging panitikan ang madalas na kausap
kahit matao sa rali'y bihirang pangungusap
ang sinasabi nitong bibig sa nakakaharap

para bang laging nangangarap sa harap ng masa
bagamat sumisigaw ng panlipunang hustisya
maging karapatang pantao'y inihihiyaw pa
subalit ermitanyong masaya sa pag-iisa

hanggang maging taong opisina, mag-isa pa rin
sa malaking lamesa'y nagsosolo kung kumain
kung anu-anong nasa paligid na'y papaksain
mag-isang lumilikha lalo't di mo kausapin

nasa daigdig ng panitikan ang puso't diwa 
ng ermitanyong itong nais maging manunula
ngunit sadyang makwento basahin mo lang ang katha
napakaraming sinasabi, lagi mang tulala

ganyan ang buhay ng ermitanyo sa opisina
mukhang kuntento't masaya, mukhang walang problema
bagamat may mga nakatagong sugat at dusa
na hanging amihan lang ang madalas makakita

- gregoriovbituinjr.
08.22.2021

Itigil ang demolisyon

ITIGIL ANG DEMOLISYON

nginig na pag narinig ang salitang "demolisyon"
nakakakilabot pag nawalan ng bahay ngayon
ang demolisyon ay giyera, digmaan paglaon
sa maralita, demolisyon ay matinding hamon

sadyang nakakataranta sa aba nilang buhay
pagkat sa demolisyon, isang paa'y nasa hukay
kaya pinaghahandaan ang sagupaang tunay
upang tuluyang ipagtanggol ang kanilang bahay

ngunit daanin muna sa maayos na usapan
dapat makipag-negosasyon sa pamahalaan
upang di matuloy ang demolisyon at digmaan
sa pagitan ng maralita't maykapangyarihan

dahil lalaban bawat maralitang may dignidad
pagkakaisa sa pagkilos ang dapat matupad
sana'y di na humantong pa sa demolisyong hangad
ng nagpapagibang sa dahas ay walang katulad

"Itigil ang demolisyon!" sigaw ng maralita
"Ang tanging nais namin ay buhay na mapayapa!
Ayaw naming maghanda sa pakikipagsagupa! 
Subalit di kami aatras kung hangad n'yo'y digma!"

- gregoriovbituinjr.
08.22.2021

* litratong kuha ng makatang gala noong SONA 2021

Kung may dinaramdam

KUNG MAY DINARAMDAM

di ko mabigkas yaong muhing sukat ipagdamdam
di masabi ang mga sugat na dapat maparam
torpe, kimi, mahiyain, aba'y kanilang alam
subalit minsan, pananahimik pa'y mainam

pagkat ayoko ring makasakit ng saloobin
ng aking kapwa, kaaway man siya kung ituring 
ah, mabuti pang sinumang maysala'y patawarin
kung wala namang krimen, nasaktan lang ang damdamin

sakaling dinanas mo'y pagkabigo sa pag-ibig
di mo pa lang nakita ang kahalikan ng bibig
balang araw, si Kupido'y sa iyo rin papanig
makikita mo rin siya't kukulungin sa bisig

kung sinuntok ka ng kaaway mo dahil sa utang
aba'y may utang siya sa iyong pagbabayaran
pag katipan mo'y sinalisihan ng kaibigan
aba'y tiyak na kandila ninyo'y magsosolian

kung sakaling may dinaramdam, subukang magsuri
kung may dinaramdam, paghilumin muna ang muhi
bawat kalutasan kasi'y pagbabakasakali
baka magpahilom lang ay panahon, di madali

kung gaganti'y pag-isipan nang apatnapu't apat
di rin naman madaling magpatawad kung mabigat
yaong pagkakasalang di mo akalaing sukat
isiping may solusyon at katapat din ang lahat

- gregoriovbituinjr.
08.22.2021

Kwentong gasul

KWENTONG GASUL

mula Nobyembre hanggang Hulyo ang itinagal din
ng pininturahan kong gasul dahil kalawangin

pina-refill ko, di pwedeng ipagpalit ang gasul
walang tatak, refill nga lang, di na ako tumutol

kinabukasan pa nang pina-refill ko'y nakuha
limangdaan dalawampu't limang piso'y halaga

sa opis ginamit, walong buwan bago naubos
kaytagal ding nagsilbi sa kagaya kong hikahos

nang naubos na ang pulang gasul, ginamit naman
ang reserbang asul na gasul na pinatago lang

ng isa pang samahang sa inupahan umalis
na gamit ko ngayon, kaysa sa gutom ay magtiis

paumanhin sa samahang iyon at nagamit ko
magkagayunpaman, isang ito'y utang sa inyo

na babayaran din pagdating ng tamang panahon
tanging pasalamat ang paabot sa inyo ngayon

datapwat mauubos na rin ang asul na gasul
may tatak, maipagpapalit ang gasul na asul

ang problema na lang, ang pambili'y saan kukunin
di ko pa nakuha ang salapi sa pagsasalin

di ako nag-aalala, tulad nami'y matatag
nakararaos, anumang problemang nakalatag

pagkat kami'y aktibistang Spartan, mandirigma
nagpapatuloy sa pagkilos, gasul man ang paksa

- gregoriovbituinjr.
08.22.2021

Sabado, Agosto 21, 2021

Lipunang pangarap

LIPUNANG PANGARAP

isang sistemang parehas, lipunang manggagawa
ang pangarap naming itayo, kasama ng dukha
kami'y kumikilos tungo sa lipunang malaya
at walang kaapihan, lipunang mapagkalinga

kaya ngayon ay nakikibaka kaming totoo
upang itayo'y asam na lipunang makatao
na walang pagsasamantala ng tao sa tao
kalagayan ng tao sa mundo'y sosyalisado

ang kapitalistang sistema'y tuluyang palitan
nang mas abante't patas na sistema ng lipunan
anupaman ang tawag, kung sosyalismo man iyan
mahalaga'y pantay at parehas ang kalakaran

papalit sa uring kapitalista'y ang obrero
na siyang mamumuno sa lipunang makatao
walang maiiwan, pulubi man, sa pagbabago
lahat ay nakikipagkapwa't nagpapakatao

kung ugat ng kahirapa'y pribadong pag-aari
di na iyan dapat pang umiral ni manatili
pagsulpot ng iba't ibang uri'y dapat mapawi
pakikibaka mang ito'y pagbabakasakali

iyan ang pangarap ko't pangarap din ng marami
kaya sa pakikibaka'y nagpapatuloy kami
upang sa kahirapan, ang tao'y di na sakbibi
may paggalang sa dignidad, bawat isa'y kasali

- gregoriovbituinjr.
08.21.2021

Sa gitna ng pandemya

SA GITNA NG PANDEMYA

patuloy pa rin ang makauring pakikibaka
ng manggagawa kahit nasa gitna ng pandemya
paano na ang bukas at kalusugan ng masa
ang mamamayan ba'y may nakukuha pang ayuda

gayunpaman, bilin pa rin sa atin ay pakinggan
alagaan ang pamilya't ang ating kalusugan
kumain ng gulay at magpalakas ng katawan
magbitamina, magpakatatag, magbayanihan

mag-face mask, mag-alkohol, laging mag-social distancing
mag-face shield tuwina't sa labas ay huwag alisin
pag-uwi, damit at sapatos ay agad hubarin
maghilamos, magbanlaw, bagong damit ay suutin

kung walang pupuntahan, huwag lumabas ng bahay
ibang-iba na ngayon ang kalakaran ng buhay
dahil sa pandemya'y nag-iingat na tayong tunay
sana lang, tama ang palakad nila't walang sablay

dahil pag walang trabaho'y tiyak na walang kita
dahil pag walang kita'y magugutom ang pamilya
dahil inaabot ng walang pera'y pagdurusa
dahil gutom ang dinaranas pag walang ayuda

ganyan dito sa lungsod, di tulad sa lalawigan
masikip, dikit-dikit sa lungsod at pamayanan
kaya kung di mag-iingat, baka magkahawaan
habang mayorya'y sakbibi pa rin ng kahirapan

- gregoriovbituinjr.
08.21.2021

* litratong kuha ng makatang gala mula sa mga nasaliksik na babasahin sa aklatan ng opisina ng paggawa